Teorię działania wbrew opinii większości pierwszy raz sformułował Humphrey Neill. Ogólnie przyjęte jest, że tłum się myli w głównych punktach zwrotnych, i każdy chce zająć przeciwną pozycję. Można zauważyć, że kiedy jakaś koncepcja lub teoria zostaje poddana pod publiczną dyskusję (np. nowa strategia forex na forum), po jakimś czasie jej podstawowa idea ulega zniekształceniu. Kiedy dana opinia zostaje sformułowana, większość zaczyna ją podzielać. Może to przybrać takie rozmiary, że w końcu każdy się z nią zgadza. Neill ujął to tak: „Jeżeli tłumy zostaną opanowane przez pewną ideę, często odbiegają od tematu z powodu emocji. Kiedy przestają myśleć, zaczynają postępować w podobny sposób”.

Działanie wbrew opinii większości nie jest nauką, lecz sztuką. Wymaga poświęcenia czasu, bycia kreatywnym, a przede wszystkim doświadczenia i cierpliwości. Na rynku nie ma dwóch identycznych sytuacji, nie możesz więc automatycznie zakładać, że „jak wszyscy kupują, to ja zaczynam sprzedawać”. Trzeba wiedzieć kiedy postępować przeciwnie niż tłum.

W 1987 roku John Schultz napisał „Istota zasady działania wbrew opinii większości nie poelga na tym, że poglądy większości zawsze są błędne. Chodzi raczej o to, że ta opinia utwierdza się i staje się dogmatem, a jej bazowe przesłanki zaczynają tracić swoją pierwotną ważność i w ten sposób stają się coraz mniej doceniane na rynku”.
Takie sytuacje zdarzają się ponieważ człowiek działa w instykcie stadnym i kieruje się pragnieniem zysku. Weźmy taki przykład, chcesz kupić dom który kosztuje 500 tysięcy złotych ale wiesz, że jego właściciel zapłacił za niego 2 lata wcześniej tylko 300 tysięcy złotych. Uznajesz więc, że cena jest wygórowana. Jednak gdybyś zobaczył podobny dom obok za 700 tysięcy, uznałbyś, że Twój za 500 tysięcy nie jest wyceniony za wysoko.
Jeżeli dodatkowo towarzyszyć temu będzie bombardowanie Cię informacjami jakie to wspaniałe interesy robi się na nieruchomościach, że ich ceny idą ciągle w górę, jesteś zdecydowany na kupno. Nawet jeżeli wewnętrznie wiesz, że przecież ceny domów nie będą się piąć w górę w nieskończoność.

W powyższej sytuacji trudno jest myśleć samodzielnie, nawet jeżeli masz odmienne zdanie. Nie postępuje się też odwrotnie dal samej zasady, trzeba myśleć w odmienny sposób. Jeżeli stosujesz odmienny punkt widzenia, przeanalizujesz go, dowiesz się dlaczego tłum może się mylić, a to może doprowadzić do odmiennych działań które mogą okazać się zyskowne.

Dlaczego tłum zwykle się myli? Oto odpowiedź: kiedy na rynku wszyscy już zajęli pozycję, jest coraz mniej nowych kupujących którzy mogliby pchnąć go wyżej. Wtedy następują pierwsze oznaki załamania trendu i zaczynją się pojawiać sygnały zmiany kierunku. Podobnie jest w gospodarce przeżywającej recesję. Media piszą o masowych zwolnieniach pracowników, o bankructwach i innych plagach. Prognozy są ponure i powodują spiralę spadkową. Wzrasta przekonanie, że gospodarka jest w bardzo ciężkiej sytuacji a wyjście z recesji będzie długie i bolesne.

Co robi w takiej sytuacji zwolennik naszej teori o działaniu wbrew tłumowi? Spojrzy na to inaczej, czyli optymistycznie. Przecież w sytuacji recesji gospodarzcej ludzie podejmują kroki żeby się zabezpieczyć przed kryzysem, oszczędzają, firmy likwidują zapasy, zwalniają pracowników, spłacają kredyty.
To powoduje przyspieszenie osiągnięcia równowagi gospodarczej i rozpoczęcia procesu odnowy, a to z kolei powoduje wzrost zysków firm.

Podobnie jest na rynku kapitałowym lub jakimkolwiek innym. Nikt nie chce trzymać akcji lub angażować się w zakupy, jeżeli jest przekonany o rozpoczętym długotrwałym spadku, więc ludzie sprzedają akcje. Kiedy sprzedał każdy kto chciał, pozostaje tylko jeden kierunek akcji – w górę. Zwrot trendu opiera się na przekonaniu coraz większej ilości ludzi o wychodzeniu gospodarki z kryzysu. W tym samym czasie informacje ekonomiczne są pesymistyczne i inwestorzy dają się wciągnąć w wir emocji i strachu tak głęboko, że nawet nie myślą o kupowaniu akcji.
W takich wypadkach działanie wbrew opinii większości wymaga od nas działania wbrew naturalnym instynktom, co może okazać się niezmiernie trudne.

Działają tutaj, jak to określa Neill, „społeczne prawa”:

• Tłum podlega instynktom, które nie zrodziłyby się w jednostkach działających samodzielnie.
• Ludzie nieświadomie śledzą impulsy tłumu, ulegając w ten sposób instyktowi stadnemu.
• Udzielające się nastroje powodują, że jednostki są podatne na sugestie, opinie i emocje.
• Tłum najczęściej nie myśli, lecz śledzi ślepo i emocjonalnie to, co się mu sugeruje lub dowodzi.

Chcąc praktykować działania wbrew opinii większości, musimy poznać te reguły i opracować sposób myślenia który pozwoli je pokonać. Oznacza to, że musimy podchodzić z dystansem do nagłówków w gazetach czy w wiadomościach TV i starać się dociec co się za nimi kryje. Jednak nie staraj się naginać faktów do swoich opinii, raczej wyrabiaj sobie opinię na podstawie faktów. Staraj się wymyślić jak najwięcej możliwych scenariuszy, szukaj alternatywnych rozwiązań. Jednym słowem, myśl samodzielnie.

c.d.n.